​

Słowo „joga” wywodzi się z sanskryckiego słowa „yuj”, scalać, łączyć, jednoczyć, ujarzmiać.

​

Joga jest owocem tradycji hinduistycznej. Zgodnie z wierzeniami, twórcą jogi jest bóg Sziwa, który wymyślił poszczególne pozycje dla swej małżonki Parwati. Miały one być źródłem piękna i dobrego samopoczucia.

​

Historyczne korzenie jogi są trudne do ustalenia. Najstarszymi znanymi świadectwami jej istnienia są pochodzące z 3000 roku p.n.e. figurki i pieczęcie, przedstawiające postaci w pozycjach jogi, odkryte w Harappie nad Indusem i w Mohendzo Daro.

​

Pierwszymi pisanymi źródłami, w których pojawia się termin joga, są Wedy – starożytne hinduskie księgi (niektóre pochodzą z 2500 r. p.n.e.). Główny fundament nauk o jodze stanowią Upaniszady, tworzące końcową część Wed. Najbardziej znanym ze wszystkich tekstów traktujących o jodze jest Bhagawadgita, stanowiąca część Mahabharaty – wielkiego poematu epickiego, powstałego około VI w. p.n.e.

​

W Bhagawadgicie Bóg pod postacią Kriszny naucza wojownika Ardżunę jogi, a przede wszystkim tego, jak osiągnąć wyzwolenie przez wypełnianie obowiązków życiowych. Bhagawadgita jest tekstem podstawowym karma-jogi, czyli jogi działania, którą realizuje się poprzez wyrzeczenie się owoców swoich czynów.

​

Podstawa raja-jogi jest wyłożona w Jogasutrach Patanjalego, który zebrał i usystematyzował nauki jogi około II-III w. p.n.e. Jego dzieło składa się ze 195 aforyzmów i jest podstawowym tekstem źródłowym, opisującym metodę samorozwoju i osiągnięcia jedności na drodze ośmiostopniowej ścieżki jogi. Wiele późniejszych tekstów jogi to najczęściej komentarze do wymienionych Jogasutr i Bhagawadgity.

​

Ośmiostopniowa ścieżka jogi:

​

1. YAMA – zasady postępowania w stosunku do innych

2. NIYAMA – zasady postępowania w stosunku do siebie

3. ASANA – praktyka pozycji jogi

4. PRANAYAMA – kontrola oddechu

5. PRATYAHARA – wycofanie zmysłów

6. DHARANA – koncentracja

7. DHYANA – medytacja

8. SAMADHI – wchłonięcie, poznanie Jaźni.

 

Wszystkie te stopnie przenikają się i wzajemnie od siebie zależą, prowadząc do jednego celu.

​

Patanjali mówi w Jogasutrach (II, 28):

„Studiowanie ośmioczłonowej jogi prowadzi do oczyszczenia ciała, umysłu i intelektu; płomień wiedzy jest podtrzymywany i wnikliwość zostaje obudzona”.